Σωστός Φωτισμός & Γραφικές Τέχνες

Οι οθόνες

Το πρότυπο ISO 12646:2008 (Οθόνες για έγχρωμα δοκίμια – χαρακτηριστικά και συνθήκες θέασης) ορίζει ότι η θερμοκρασία χρώματος του φωτισμού που περιβάλλει μία οθόνη (δηλαδή ο φωτισμός του δωματίου) πρέπει να είναι μικρότερη ή ίση με τη θερμοκρασία χρώματος του λευκού σημείου της οθόνης απεικόνισης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούμε να ρυθμίσουμε το λευκό σημείο της οθόνης μας στα 5000 – 6000⁰ Κ.

Στην πράξη έχει αποδειχτεί ότι, λόγω της διαφορετικής αντιληπτικής ικανότητας του ματιού στο χρώμα μεταξύ ακτινοβολούμενου χρώματος (οθόνη) και τυπωμένου (δοκίμιο), καθώς και της μη ομοιογενούς φασματικής κατανομής της εσωτερικής φωτιστικής πηγής της οθόνης, ένα λευκό σημείο μιας εκτύπωσης που φωτίζεται με 5000⁰ Κ φαίνεται παρόμοια λευκό με ρύθμιση λευκού σημείου οθόνης 5500 – 5800⁰ Κ.

Σε πολύ ακριβά συστήματα softproofing αυτό το φαινόμενο δεν είναι τόσο εμφανές.
Η οθόνη πρέπει να είναι προστατευμένη από αντανακλάσεις, γι' αυτό πρέπει να την περιβάλει σκίαστρο. Ο διάχυτος φωτισμός μέσα στο σκίαστρο μπροστά στην οθόνη πρέπει να έχει φωτισμό μικρότερο από 64 Lux και μεγαλύτερο από 32 Lux.
Ο περιβάλλων φωτισμός πρέπει να είναι γύρω από την οθόνη περίπου 10% φωτεινότερος από αυτή.
Ο προσπίπτων φωτισμός στο δοκίμιο προς σύγκριση πρέπει να είναι 500 Lux ± 125 lux κατά προτίμηση μέσα σε ειδική καμπίνα θέασης 5000⁰ K.
Το λευκό σημείο της οθόνης μας πρέπει να ρυθμιστεί σε φωτεινότητα (L) 100 έως μέγιστο 160 cd/m2 σύμφωνα με τα πρότυπα, αλλά και αναλογικά με τον περιβάλλοντα φωτισμό.

Τα πρότυπα δεν προσδιορίζουν ρητά τη γεωμετρία του φωτισμού, αλλά λένε ότι η φωτιστική πηγή, η εικόνα και ο παρατηρητής πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε να αποφεύγεται η θάμβωση.
Στις παρακάτω εικόνες μπορούμε να δούμε πώς πρέπει να είναι χωροταξικά τοποθετημένη μία οθόνη, ώστε να πληροί τις συνθήκες των προτύπων.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όλα αυτά θα μας δώσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα μόνο εφόσον έχουμε οθόνες κατασκευασμένες για χρήση γραφικών τεχνών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσέξουμε εκτός από την απόδοση της χρωματικής γκάμας της, και τη γωνία θέασης που προσφέρει.

Ιδανικά, μια οθόνη θα πρέπει να έχει γωνίες θέασης το λιγότερο 178 οριζόντια και 178 κάθετα, με λόγο αντίθεσης (contrast) 10:1.
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν δεν αναφέρεται αυτό το στοιχείο, γιατί πολλοί κατασκευαστές δεν το αναφέρουν καθόλου ή αναφέρουν τιμές 178 με λόγο αντίθεσης (contrast) 5:1 που αντιστοιχεί στην πράξη σε λιγότερο από 160 σε λόγο αντίθεσης (contrast) 10:1.
Αυτές είναι οι βασικές συνθήκες που χρειαζόμαστε (ναι, δεν είναι υπερβολή), για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στα επόμενα στάδια, στη βαθμονόμηση της οθόνης (καλιμπράρισμα) και στη δημιουργία συνθηκών softproofing.

---

---