Η Ιστορία της Τυπογραφίας

Β' «επανάσταση» της έντυπης επικοινωνίας

Η εφεύρεση της τυπογραφίας υπήρξε κεφαλαιώδους σημασίας για τον ανθρώπινο πολιτισμό, καθώς ενίσχυσε και ταυτόχρονα μετασχημάτισε τις επιπτώσεις που προκάλεσε η γραφή στη σκέψη και στην έκφραση.
Σύμφωνα με το ιδρυτή και σύμβουλο της εφημερίδας «El Pais», Juan Luis Cebrian (1998), η επινόηση του αλφάβητου, πρώτα, και της τυπογραφίας, έπειτα, συνέβαλλε σημαντικά στην πρόοδο της γνώσης και της επιστήμης, γιατί το αλφάβητο επέτρεπε να εκφράσουμε έννοιες, ενώ η τυπογραφία να τις αναπαράγουμε και να τις διαδίδουμε.
H εμφάνιση της τυπογραφίας, γράφει η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Michigan, Elizabeth Eisenstein: «είχε τεράστια συμβολή στη στήριξη και την επιτάχυνση των διαδικασιών που οδήγησαν στην αφύπνιση του ευρωπαϊκού πνεύματος, στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου των λαών της Ευρώπης, καθώς και στη γρήγορη πρόοδο της επιστήμης».
Στο τέλος της περασμένης χιλιετίας το περιοδικό Time αναγνώρισε την κοινωνικοπολιτιστική σημασία της εφεύρεσης της τυπογραφίας και χαρακτήρισε την εφεύρεση του Γουτεμβέργιου, ως το κρισιμότερο γεγονός της χιλιετίας.

Η εποχή της Έντυπης επικοινωνίας διακρίνεται σε τέσσερις περιόδους:
1. Την Α΄ περίοδο (από την εφεύρεση της Τυπογραφίας μέσα 15ου αιώνα – τα μέσα του 19ου αιώνα) κατά την οποία, αν και η εκτύπωση γίνεται με μηχανικό τρόπο, η στοιχειοθεσία και η κατασκευή της πλάκας για την αναπαραγωγή των εικόνων γίνεται με χειρωνακτικές διαδικασίες.

2. Την Β΄ περίοδο (από τα μέσα του 19ου αιώνα – τα μέσα του 20ου αιώνα), κατά την οποία επικρατεί η εκμηχάνιση όλων των διαδικασιών παραγωγής.

3. Την Γ΄ περίοδο (από τα μέσα του 20ου αιώνα – τη δεκαετία του 1980), κατά την οποία περάσαμε από τη στοιχειοθεσία θερμού μετάλλου στη φωτοστοιχειοθεσία και στην απόσυρση των μεταλλικών τυπογραφικών στοιχείων.

4. Την Δ΄ περίοδο (από τη δεκαετία του 1980 –), κατά την οποία όλες οι διαδικασίες ψηφιοποιούνται, το φιλμ αποσύρεται και νέες μέθοδοι εκτύπωσης εφευρίσκονται.

Α' ΠΕΡΙΟΔΟΣ ‐ Η EΦEYPEΣH THΣ TYΠOΓPAΦIAΣ

H ανάπτυξη της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα στη Δυτική Ευρώπη πέτυχε λόγω διάφορων σύνθετων και αλληλένδετων παραγόντων.

Οι παράγοντες αυτοί ήταν:

• η ανάπτυξη του εμπορίου και η ευημερία,
• η πτώση της φεουδαρχικής κοινωνίας,
• η ανάπτυξη των Πανεπιστημίων και η διάδοσης της βασικής εκπαίδευσης στην Αναγέννηση
• το νέο εμπόριο των χειρογράφων

Οι εγκαταστάσεις και τα υλικά που απαιτήθηκαν για να μετατρέψουν την ιδέα σε πράξη υπήρξαν στη φυσική τους μορφή. Το χαρτί, το μελάνι και το πιεστήριο (σταφυλοπιεστήριο) καθώς και η τεχνολογία για να δημιουργηθεί το χυτό μεταλλικό στοιχείο ήταν διαθέσιμα.
Η στοιχειοθεσία – η οποία είχε αποτύχει στην Κίνα – πέτυχε στη Ευρώπη, εξ αιτίας του μικρού αριθμού χαρακτήρων (γραμμάτων) του αλφαβήτου που χρειάζονταν οι ευρωπαϊκές γλώσσες.
Επίσης μια μεγάλη, ευρέως καθιερωμένη, αγορά εξασφάλισε ότι αυτή η νέα επιχείρηση θα καλύψει μια κοινωνική ανάγκη.

---

---