3. Μνήσθητι την τετραχρωμίαν
Άλλο ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η παράδοση ανοιχτών ή κλειστών αρχείων με ξεχασμένα αρχεία RGB. Προσοχή, για να μην υπάρχει παρεξήγηση, να ξεκαθαρίσουμε κάτι εξ αρχής. Άλλο η κατά λάθος ενσωμάτωση RGB εικόνων σε ένα έγγραφο όπου όλα τα υπόλοιπα είναι CMYK και άλλο η προσχεδιασμένη ροή εργασίας βασισμένη αποκλειστικά σε εικόνες RGB. Προσωπικά είμαι υπέρμαχος της διατήρησης του RGB χαρακτήρα των εικόνων καθ' όλη τη διάρκεια της ροής εργασίας με γύρισμα των εικόνων σε CMYK κατά το κλείσιμο σε pdf με τα σωστά χρωματικά προφίλ είτε και μέσα στο RIP -αν μιλάμε για ροή εργασίας με In Rip Color management. Τα προτερήματα που έχει ένα τέτοιο σενάριο σε σχέση με την πρώιμη μετατροπή των εικόνων σε CMYK είναι πραγματικά πολλά και ανεκτίμητα.
Από τη στιγμή που έχουμε αποφασίσει να παραδώσουμε αρχείο με όλα τα γραμμικά και τις εικόνες μας σε CMYK, είμαστε υποχρεωμένοι να ελέγξουμε τα αρχεία μας πριν τα στείλουμε στο pre-press. Μηχανισμοί ελέγχου σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν πάρα πολλοί σε όλα τα προγράμματα, είτε σχεδιαστικά είτε σελιδοποιητικά. Σας προτείνουμε και πάλι, αν δεν γνωρίζετε το πώς, να διαβάσετε προσεκτικά τους οδηγούς χρήσης του λογισμικού σας ή να ρωτήσετε συναδέλφους σας. Τα επαγγελματικά προγράμματα σελιδοποίησης παρέχουν, ανά πάσα στιγμή, τη δυνατότητα ελέγχου του συνόλου των περιεχομένων αρχείων του εγγράφου. Το ίδιο γίνεται και κατά την έξοδο των αρχείων για πακετάρισμα και αποστολή ως ανοιχτά. Και τα σχεδιαστικά προγράμματα έχουν τη δυνατότητα να μας δώσουν πληροφορίες για τους τύπους αρχείων που εμπεριέχουν. Αλλά ακόμη κι αν κλείσουμε την εργασία μας σε pdf, μπορούμε μέσα από τον Acrobat Pro να κάνουμε έναν προεκτυπωτικό έλεγχο, ένα preflight της εργασίας μας.
Δεν είναι όμως μόνο το πρόβλημα των εικόνων RGB που πρέπει να μας απασχολεί, αλλά και το πώς κάνουμε τις ασπρόμαυρες εικόνες μας, το πώς θα μετατραπεί μια εικόνα RGB σε CMYK, δηλαδή με τι ποσοστά μαύρου, τι GCR και UCR.
Σχετικά με το τελευταίο ζήτημα έχουμε φιλοξενήσει μεγάλο αφιέρωμα στο τεύχος #07 του περιοδικού.
Για παράδειγμα, αν μετατρέψω μια εικόνα από Grayscale σε CMYK δεν θα κρατηθεί το μαύρο ως ένα μελάνι αλλά θα αντικατασταθεί με ποσοστά και των 4 μελανιών. Είναι μεγάλο και σοβαρό, λοιπόν, το θέμα του χρωματικού χώρου που χρησιμοποιώ για κάθε αρχείο, είτε αυτό είναι RGB, είτε είναι Grayscale, είτε CMYK. Και από τη στιγμή που χρησιμοποιώ CMYK, ποιο CMYK είναι αυτό; Έχω τα κατάλληλα χρωματικά προφίλ; Και όταν μετατρέπω από το ένα CMYK στο άλλο, τι αλλαγές θα συμβούν στις δυνάμεις των χρωμάτων της εικόνας μου; Τι χρωματικά προφίλ έχει περασμένα το Photoshop που χρησιμοποιώ; Μήπως χρησιμοποιώ προφίλ αμερικάνικων εφημεριδομηχανών ενώ εγώ τυπώνω σε ευρωπαϊκές επίπεδες;
4. Ου ποιήσεις είδωλον λανθάνουσας κατάληξης
Εδώ ο πόνος των τεχνικών προεκτύπωσης είναι μεγάλος και πολλά έχουν δει τα μάτια τους. Χωρίς καμία διάθεση να θίξω κανέναν, μπορούν κυριολεκτικά όλοι να στήσουν ένα "πισί", να πετάξουν μέσα ένα Quark και ένα Photoshop και να αρχίσουν να κάνουν ό,τι θέλουν. Ήμαρτον Κύριε!
Και καλά αυτές οι περιπτώσεις. Όταν μιλάμε για σελιδοποίηση σε Photoshop; Όταν μιλάμε για στήσιμο βιβλίου σε Microsoft Word; Όταν λαμβάνει κανείς αρχεία με εικόνες gif από το Internet στα 72 ppi και με animation; Συγνώμη αν γίνομαι υπερβολικός, αλλά πρέπει να θιχτούν ορισμένα πράγματα. Kάντε μια βόλτα από ένα ατελιέ, καθίστε μια-δυο ώρες και θα δείτε...
Υπάρχει μια πολύ συγκεκριμένη σειρά τύπου αρχείων που χρησιμοποιούμε στις Γραφικές Τέχνες κι αυτά είναι τα pdf, eps, ai, cdr, qxd, ind, tiff, psd, jpeg. Δεν είναι ούτε τα gif, ούτε τα picts, ούτε τα bmp, ούτε τα wmf, ούτε ό,τι βρούμε στο Διαδίκτυο σε υπερ-χαμηλή ανάλυση και θέλουμε να το κάνουμε 500% μεγέθυνση.
Είτε μιλάμε λοιπόν για σκανάρισμα εικόνων, είτε για λήψη με ψηφιακή μηχανή και επεξεργασία στο Photoshop, πρέπει εξ αρχής να γνωρίζουμε τη χρήση των εικόνων για να έχουμε το σωστό τύπο αρχείου. Το ίδιο συμβαίνει και με τα γραμμικά αρχεία κ.ο.κ.
5. Ου παραδώσεις έργον επί ματαίων διαστάσεων
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος πριν αποφασίσει ακόμη να σκεφτεί το εικαστικό μιας εργασίας, είναι να σκεφτεί τη διάσταση του χαρτιού, τη γεωμετρία του εντύπου, το κασέ. Εδώ τα πράγματα είναι αρκετά σοβαρά.
Δεν είναι λίγες οι φορές που μια εργασία έχει τυπωθεί και στη συνέχεια έχει γίνει χαρτοπόλεμος (κομφετί), γιατί ο υπεύθυνος παραγωγής ή ο γραφίστας δεν προέβλεψαν εξ αρχής τη χρήση του εντύπου. Και εξηγούμαι: Η επιλογή της διάστασης του χαρτιού έχει 3 βασικούς άξονες. Οικονομία, εφαρμογή και αισθητική. Με λίγα λόγια, μας ενδιαφέρει μια εργασία της οποίας το σχήμα και η διάσταση θα την κάνουν να ξεχωρίζει από τον ανταγωνισμό. Μας ενδιαφέρει το μέγεθος του εντύπου -να αναπαράγεται στο τυπογραφικό μας με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν λιγότερη φύρα στο χαρτί και κατά συνέπεια εξοικονόμηση εκτυπωτικού χρόνου, αλλά και χρήματος του πελάτη.
Τέλος, μας ενδιαφέρει να έχουμε προβλέψει τη σωστή διάσταση του χαρτιού -διάσταση που να συνάδει με τη χρηστικότητα του εντύπου και τις συνθήκες χρήσης του.
Για παράδειγμα, μια λανθασμένη επιλογή χαρτιού σε ένα συνδρομητικό περιοδικό μπορεί να σημαίνει αύξηση του βάρους του, όπου από ένα σημείο και μετά αυτό μεταφράζεται σε αύξηση του κόστους συνδρομής λόγω της συσκευασίας και αποστολής.
Επίσης, μια λανθασμένη διάσταση εντύπου μπορεί να καταστήσει το έντυπο άχρηστο, αφού δεν θα μπορεί να μπει σε καμία διαφημιστική προθήκη στο εκθεσιακό περίπτερο ενός πελάτη. Ακόμη και μια απλή επαγγελματική κάρτα, αν σχεδιασθεί με λάθος διαστάσεις, θα γίνει αρκετά μεγάλη ώστε να μην χωράει σε κανένα πορτοφόλι. Ένα βιβλίο, αν σχεδιασθεί με πολύ μεγάλο αριθμό σελίδων και μικρό πλάτος, δεν θα μπορεί να σταθεί από μόνο του ανοιχτό σε ένα τραπέζι. Επίσης, αν οι αποστάσεις από τη ράχη είναι μικρές, ο αναγνώστης δεν θα μπορεί να διαβάσει σωστά το κείμενο. Αντιστοίχως, σε ένα έντυπο με καρφίτσα και με μεγάλο αριθμό σελίδων, αν οι σελιδοδείκτες που μπαίνουν στην εξωτερική πλευρά των σελίδων δεν έχουν αέρα, είναι σίγουρο ότι θα κοπούν όσο πλησιάζουμε προς το κέντρο του εντύπου.
Πέρα από το θέμα της λανθασμένης διάστασης του εγγράφου και των μη ικανοποιητικών περιθωρίων, ορισμένες φορές οι σχεδιαστές ξεκινούν και με εντελώς λάθος διάσταση όταν στήνουν τα έγγραφά τους. Άλλες φορές, δίνουν τη σωστή διάσταση, άλλες όμως δίνουν τη διάσταση του καθαρού συν τα ξακρίσματα.